De Midwinterhoorn

Al voor de komst van het christendom werd er op de midwinterhoorn geblazen. Dit gebeurde voornamelijk om de vruchtbaarheidsgeest aan te roepen en de geesten te verjagen. Na de komst van het christendom werd hier het aankondigen van de geboorte van Christus aantoegevoegd.   Doordat er met de midwinterhoorn een geluid gemaakt kan worden dat erg ver draagt werd het hoogstwaarschijnlijk ook gebruikt om elkaar te waarschuwen en om wilde dieren te verjagen. Na 1800 nam het aantal midwinterhoornblazers sterk af, maar vooral in Twente bleven ze bestaan, en dan vooral onder de Rooms-katholieke bevolking. Dat het vooral nog gebruikt werd door de Rooms-katholieke bevolking komt waarschijnlijk doordat zij het instrument gebruikten om elkaar te waarschuwen wanneer de Drost in aantocht was om hun te betrappen bij het houden van illegale missen. Midwinterhoorns worden gemaakt uit een natuurlijk gekromde stam van berken-, wilgen-, of elzenhout. Deze stam is voor bewerking ongeveer 15 centimeter in doorsnede en 1,5 meter lang. Nadat het hout goed droog is wordt er met een bijl een soort mondstuk gevormd. Daarna wordt het hout in twee helften gespleten, die daarna uitgehold worden. Tot slot worden de twee helften weer aan elkaar bevestigd met behulp van houtlijm en wilgentakken (vooral ter decoratie). Op de hoorn wordt een mondstuk geplaatst, de “happe” genaamd. Deze wordt niet vast op de hoorn gemaakt, maar is een “los onderdeel”. Deze “happe” wordt van een takje van de vlierbes gemaakt, waaruit het binnenste gedeelte (wat van nature al zacht is) wordt verwijderd. Volgens de traditie wordt de midwinterhoorn alleen bespeeld tussen de eerste advent en drie koningen, en het met meer dan één hoorn tegelijk blazen is niet toegestaan. De tonen van de midwinterhoorn zijn natuurtonen, en over het algemeen worden er vier of vijf hele tonen geblazen. Het meest worden deze tonen gespeeld in een volgorde die de “oale roop” genoemd wordt (zie onderstaande afbeelding).  

Klik hier voor de brochure Stichting Midwinterhoornblazen Twenthe